7 Ocak 2011 Cuma

Sebzeler olmadan kış geçmez

 


Doğudan batıya, güneyden kuzeye bütün bölgelerde kış gelince sofralarımızdan eksik etmediğimiz bu sebzelerin ayrı ayrı faydaları var.


Kimi bol C vitamini içeriyor, kimi vücudu sıcak tutuyor. Kimi mikropların hızla yayıldığı soğuk havalarda bağışıklık sistemimizi güçlendiriyor. Beslenme ve diyet uzmanı Seyran Tombul’un yardımıyla sebzelerin faydalarını araştırdık. Önerilerimizi mutfağınızın duvarına asın ki, sağlığınızın önemi aklınızdan hiç çıkmasın!


Şu sıralar çarşı-pazarı, market raflarını çeşit çeşit kış sebzeleri süslüyor. Ispanak, pırasa, lahana, kuru fasulye, karnabahar, mercimek, patates, kereviz… Kış bu sebzeler olmadan geçmez. Doğudan batıya, güneyden kuzeye bütün bölgelerde kış gelince sofralarımızdan eksik etmediğimiz bu sebzelerin ayrı ayrı faydaları var. Kimi bol C vitamini içeriyor, kimi vücudu sıcak tutuyor. Kimi mikropların hızla yayıldığı soğuk havalarda bağışıklık sistemimizi güçlendiriyor. Beslenme ve diyet uzmanı Seyran Tombul’un yardımıyla sebzelerin faydalarını araştırdık. Önerilerimizi mutfağınızın duvarını asın ki, sağlığınızın önemi aklınızdan hiç çıkmasın!


Kabızlık pırasa ile bitiyor!


Pırasa, C, K ve B vitamini deposu. Ayrıca, potasyum, kalsiyum, silisyum, manganez, kükürt, bakır yönünden oldukça zengin. Zeytinyağlı yenildiği takdirde bağırsakların düzenli çalışmasını sağlıyor. Kabızlık şikâyeti olanlar bolca tüketebilir. İyi kolesterolü (HDL) yükseltirken kötü kolesterolü (LDL) düşüren bir etkisi var. Kan basıncını sa düşürerek felç ve kalp krizi riskini azaltıyor. Haftada 2 kez tüketildiğinde vücudu kanser yapıcı toksinlere karşı koruyor. Pırasanın suyu ise öksürüğü kesiyor.


Pırasayı nasıl tüketebiliriz?


Pırasayı, rezene ile sote edip, kekik ve limon suyu sosuyla tüketebilirsiniz.


Salatalarınızın içine ince kıyılmış pırasa ilave edebilirsiniz. Çünkü pırasa çiğ olarak tüketildiğinde vitamini daha fazla oluyor.


Pırasanın suyunu türlü ve güveç gibi yemeklerin içine katıp ekstra lezzet almak için kullanabilirsiniz.


Kavrulmuş pırasayı rezene, hardal otu yaprakları ile tatlandırarak et, balık, tavuk yemeklerinizin yanına garnitür olarak hazırlayabilirsiniz.


Zayıflamak istiyorsanız lahana yiyin!


Lahana E, B ve C vitaminleri yönünden zengin bir sebze. Ayrıca diyet yapanlar için vazgeçilmez bir besin. Çünkü içinde bulunan B vitamininin iştah kesici özelliği var. Salatasını, turşusunu, dolmasını yapabileceğiniz lahana, çiğ tüketildiği takdirde aynı vitaminlerin vücuda girmesini sağlıyor. Kandaki şeker miktarını düşürüyor; vücutta biriken zehirli maddelerin atılmasını sağlıyor. Sarılığa, safra kesesi hastalıklarına ve astıma karşı da faydalı olduğu biliniyor. Tiroit bezlerinin aktivitesini yavaşlattığı için sakinleştirici bir etkisi var. Lahananın özündeki selenyum ise cilde tazelik veriyor.


Lahanayı nasıl tüketebiliriz?


Birçok sebze ile birlikte kaynatıp çorbasını yapabilirsiniz.


Lahana turşusu kışın vazgeçilmezdir.


Yapraklarını ince ince doğrayıp kıymalı yemeğini yapabilirsiniz. Kapuska yani.


Uzun uzun doğrayıp ceviz ve yoğurtla karıştırırsanız yemeklerinizin yanına garnitür olur.


Karaciğerin dostu Kereviz!


Bir çoğumuz kerevizin faydalarını kokusunu yüzünden göz ardı ediyor; karaciğerin dostu olduğunu unutuyoruz. ama siz hoşunuza gitmeyen kokuyu bir kenara bırakın Kerevizin yararlarına bakın. Mesela kereviz, kan dolaşımı, sindirim sistemi, kah pıhtılaşması, hormon dolaşımı gibi reaksiyonların önüne geçen karaciğeri koruyor. Bu özelliğinden dolayı kerevizin yerini hiçbir sebze tutmaz. Ayrıca uzmanlar, siroza dönüşebilme riski olan Hepatit B ve C hastalarının kerevizi haftada en az bir kez tüketmeleri gerektiğini söylüyor.


Kerevizi nasıl tüketebiliriz?


Kerevizin kökünü, saplarını ve yapraklarını çorba ve salatalara katabilirsiniz.


Kök yapraklarından dolma yapabilirsiniz.


Kerevizi tavuk ile birlikte pişirebilirsiniz.


Haşlayıp küp küp doğradıktan sonra yeşillikler ile yemeklerin yanına servis edebilirsiniz.


Kuvvetli bir vücut için Ispanak


Demir yönünde oldukça zengin olan ıspanak bol kan yapıyor. İçerdiği A ve C vitaminleri sayesinde soğuk algınlığını önlüyor, dişlerin çürümesini engelliyor. Ispanağın suyu kalp kaslarını kuvvetlendiriyor. Çiğ olarak tüketildiğinde kışın vücudun lif ihtiyacını karşılıyor. İçindeki folik asit sayesinde Alzheimer olasılığını azaltıyor. Aynı zamanda kemik gelişimi için gerekli olan K vitamini yönünden de zengin. Bunların yanında sigaraya bağlı akciğer kanseri olasılığını düşürüyor.


Ispanağı nasıl tüketebiliriz?


Ispanağın vitaminlerinden en çok salatalara kattığınızda faydalanabilirsiniz.


Haşlanmış ıspanakları beşamel sosla fırında pişirebilirsiniz.


Çorbasını yapabilirsiniz.


Karnabahar yiyin, zihniniz rahatlasın


Vitamin ve mineral yönünden zengin olan karnabahar, zihinsel ve bedensel yorgunluk için birebir. Bağırsakların düzenli çalışmasını sağlıyor, vücuttaki zararlı maddelerin atılmasını kolaylaştırıyor. Yapısında A, C, B1 ve B2 vitaminleri bulunduran karnabahar kolesterolü düşürüyor, kabızlığı gideriyor. Bol miktarda kalsiyum, potasyum, fosfor ve demir içeriyor. Romatizma ağrılarına iyi geliyor ve dalak şişkinliğini azaltıyor.


Karnabaharı nasıl tüketebiliriz?


Karnabaharı haşlayıp üzerine sarımsaklı yoğurt ve salçalı sos koyarak ara yemek şeklinde yiyebilirsiniz.


Kıymalı ve salçalı yemeğini yapabilirsiniz.


Hafif haşladığınız karnabaharları borcam tepsiye yerleştirip, beşamel sos ve kaşar ile fırında pişirebilirsiniz.


Patates: Patates, A’dan Z’ye herkesin en sevdiği sebzedir. Fakat sık ve yanlış tüketildiğinde zararlı olabiliyor. Fakat vitamin yönünden de oldukça zengin. İçinde kalsiyumdan demire bir çok mineral ve B1, B2, B6 gibi vitaminler var .Yapısındaki B vitamini bileşikleri sinir sistemini düzene sokuyor. Gün boyu güç gerektiren işlerde çalışanlara bol enerji veriyor. Ayrıca patates. hava kirliliği, radyasyon, sanayi ve tarım ilaçlarının kimyasal atıkların zarar verdiği hücreleri yeniliyor, içinde bulunan manganez sayesinde cildi güzelleştiriyor.


***


Baklagillerin şahı kuru fasulye


Kuru fasulye tam bir protein deposu. Vejetaryenlerin et vitaminini alabileceği bir lezzet. İçerdiği protein sayesinde kemiklerin güçlenmesini sağlıyor. Yalnız dikkatli pişirilmezse vitamin ve mineral değerlerinde ciddi kayıplar meydana gelebiliyor. Bu nedenle pişirmeden önce en az 8 saat suda bekletilmesi ve pişirirken de köpüğünün alınması lazım. Ayrıca gaz yapmaması için de suda bekletilmesinde fayda var.


Mercimek: Besin değeri en yüksek baklagillerden. Vücudu ve zihni rahatlatıyor. A, B1, B2, B3 gibi birçok vitaminin kaynağı. Protein ve karbonhidrat bakımından da zengin. Kandaki kötü kolesterol düzeyini düşürüyor, kalp krizi geçirme riskini azaltıyor. Yüksek oranda lif içerdiği için şeker hastalarının tüketmesi gereken bir besin. İnsülün ve kan şekerini düşürüyor. İçindeki yüksek orandaki demir ve folik asit nedeniyle kansızlığı önlüyor. Potasyum değeri sayesinde de tansiyonu düşürüyor.


Sevim Şentürk
ZAMAN

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder