2010 Yılının ikinci yarısına ait bütçe ile belirlenen %4'lük memur zammına %0.21'lik enflasyon farkının ilave edilmesiyle 2011 yılı birinci yarısına ait memur maaş verileri kesinleşmiş oldu. Buna göre;
0,059445 olan memuriyet katsayısı 0,061954'e
0,018843 olan yan ödeme katsayısı 0,019638'e
793,10 olan taban aylığı 826,56'ye yükseldi.
Bu verilerle birlikte, kanun gereği en yüksek memur maaşına göre hesap edilmekte olan kıdem tazminatı tavanı da 1 Ocak-30 Haziran 2011 dönemi için 2.517,01-TL'dan %4.2 artış ile 2.623,23-TL'sına yükselmiş oldu.
2011 Maaş verileri ile örnek olarak; GİH sınıfına mensup, 4/1 dereceden aylık almakta olan,üniversite mezunu, 15 yıl kıdemli,eşi çalışmayan ve iki çocuk için çocuk yardımı almakta olan bir memurun zamlı maaşını şu şekilde hesap edebiliriz.
İlk olarak 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun (DMK) 43 .maddesinde yer alan memur gösterge tablosunda 4/1. derece karşılığı gösterge bulunur ki bu rakam 915'tir.
Memurun asli maaşı göstergesi ile memur maaş katsayısının çarpımından oluşur.Örnekteki memurun aylık gösterge maaşı; 915*0,061954=56,69-'dur.
İkinci olarak yine 43. madde (b) fıkrası gereğince madde DMK'na ek 1 sayılı listeden bulunur.GİH sınıfına mensup üniversite mezunu 4. derece memurların ek göstergesi 800'dür.Ek göstergenin memur maaş katsayısı ile çarpımından ek gösterge tutarı bulunur.
Ek gösterge ; 800*0,061954=49,56-
375 Sayılı KHK'ye göre memurun 25 yılı aşmamak üzere her bir kıdem yılı 20 katsayı ile çarpılır.Buna göre örnekteki memurun kıdem aylığı ; 20*15*0,061954=18,59'dır.
Yine 375 sayılı KHK'ye göre her memura aynı tutarda taban aylığı ödenir ki,sözkonusu tutar 1 Ocak-30 Haziran 2011 dönemi için 826,56-'dır.
Memurlara halen yürürlükte olan 2006/10344 sayılı Bakanlar Kurulu kararı gereğince sınıf,ünvan ve kadro derecelerine göre farklı tutarlarda özel hizmet tazminatı ödenir. Örnek memurun özel hizmet tazminat oranı GİH sınıfı 4. dereceden aylık alması itibarıyla %55'tir.Özel hizmet tazminatının hesabı ise; en yüksek memur göstergesi olan 1500 ile en yüksek ek göstergesi olan 8000 toplamının memur maaş katsayısı ve özel hizmet tazminat oranı ile çarpılmasından ibarettir.Yani;
Özel hizmet tazminatı ; (1500+8000)*0,061954*0,55=323,71'dir.
Memurun halihazırda aynı Bakanlar Kurulu kararında yer alan yan ödeme puanı ise 500'den ibarettir.
Sözkonusu yan ödeme puanı yan ödeme katsayısı ile çarpılır.
Memurun yan ödeme tutarı; 500*0,019638=9,82'dır.
Kurumlarınca ayrı olarak ek ödeme ve döner sermaye ödenmeyen memurlara ayrıca 375. sayılı KHK'ye dayanılarak ek ödeme yapılmaktadır.Ek ödeme oranı sözkonusu memur için %65 olup, hesap şekli özel hizmet tazminatı ile aynıdır.
Ek ödeme ; (1500+8000)*0,061954*0,65= 382,57-
Memurlara çalışmayan eş için aylık 1823 gösterge tutarında aile yardımı ödenir.
Aile yardımının hesabı; 1823*0,061954=112,94-olur.
Çocuk yardımı ise her bir çocuk için 250 gösterge,6 yaşından küçükler için 500 göstergedir.Memurumuzun
çocuk yardımı; 2*250*0,061954=30,98-'dır.
Tüm gelirlerin toplamı memurun brüt kazancını verir.Maaşı hesaplanan memurun brüt kazancı
56,69+49,56+18,59+826,56+323,71+9,82+382,57+112,94+30,98=1811,42'dır.( Emekli keseneği devlet payının usül olarak bordro brüt toplamında gösterilmesi maaş netinde değişiklik yapmaz.)
KESİNTİLER
Tüm ücretlerde olduğu gibi brüt kazanç üzerinden ilk olarak binde 6,6 (% 0,66) oranında damga vergisi kesilir.Ancak memurların aile ve çocuk yardımları damga vergisinden muaftır. Bu nedenle toplam brüt kazançtan eş ve çocuk yardımları (112,94+30,98) düşüldükten sonra kalan 1667,50- üzerinde damga vergisi kesilecektir.
Bu durumda damga vergisi tutarı; 1667,50*0,0066=11,01- olur.
Memurun maaşından ikinci olarak emekli keseneği düşülür.Emekli keseneği memurun tüm maaş unsurlarından kesilmez.Emekli keseneğine esas maaş unsurları; gösterge,ek gösterge, kıdem aylığı,taban aylığı ve özel hizmet tazminatının ek göstergeye göre belirlenen bir oranından (Aşağıdaki tabloda görüleceği üzere ek göstergesi olmayanların ve ek göstergesi 2200'den düşük olanların emekli keseneğine dahil edilecek tazminat oranı %40'tır.) ibarettir. Memur maaş ve özellikle emekli maaşlarına etki eden asıl faktör,aynı zamanda tazminat oranını da belirlemesi nedeniyle ek göstergedir.
Emekli keseneğine esas ek gösterge karşılığı tazminat oranları
| Ek Göstergesi 8400 ve yukarısı olanlar için | % 240 |
| Ek Göstergesi 7600 dahil-8399 aralığında olanlar için | % 200 |
| Ek Göstergesi 6400 dahil-7599 aralığında olanlar için | % 180 |
| Ek Göstergesi 4800 dahil-6399 aralığında olanlar için | % 150 |
| Ek Göstergesi 3600 dahil-4799 aralığında olanlar için | % 130 |
| Ek Göstergesi 2200 dahil-3599 aralığında olanlar için | % 70 |
| Diğerlerinde | % 40 |
Memurun %40 oranının hesabı özel hizmet tazminatı gibidir.Yani (1500+8000)*0,061954*0,40=235,43-
Bu durumda memurun emekli keseneğine esas matrah toplamı şu şekildedir: 56,69+49,56+18,59+826,56+235,43=1186,83-
Şahıs emekli keseneği ise, %16'lık oran üzerinden ;1186,83*0,16=189,89- olur.
(NOT:1.10.2008 tarihinden sonra işe başlamış memurlar için genel sağlık sigortası dahil kesinti oranı %14'tür.
Eski memurların %5'lik genel sağlık sigortası şahıs payları halihazırda devlet tarafından karşılanmaktadır)
Üçüncü olarak memurun gelir vergisi hesabı yapılır.Memurun kimi kazançları vergiden muaftır.Memurun gelir vergisine tabi kazançları gösterge,ek gösterge,kıdem aylığı ve taban aylığıdır.Örnek memurumuzun gelir vergisine esas kazançlar toplamı; 56,69+49,56+18,59+9,82+826,56=961,22-'dir.Gelir vergisi matrahı ise; sözkonusu tutardan emekli şahıs keseneği ,sendika aidatı ve ayrıca özel sağlık ve bireysel emeklilik şirketlerine yapılan aylık ödemelerin çıkartılması ile bulunur.
Memurun gelir vergisi matrahı bu durumda; 961,22-189,89=771,33-tür.
Gelir vergisi oranı ise kümülatif vergi matrahı (ay ay üst üste ilave edilen vergi matrahı. Örnek olarak;aylık vergi matrahı birinci ay 1000,ikinci ay 1100,üçüncü ay 1200 olan ücretlinin kümülatif vergi matrahı üçüncü ay itibarıyla 1000+1100+1200=3300 olur) 9.400- olana dek %15, 9400'ü geçip 23.000- olana dek %20, fazlasında (80.000'e kadar) %27'dir.
Memurumuz için geçerli olan vergi oranını %15 kabul ettiğimizde,
Gelir vergisi kesintisi; 771,33*0,15=115,70- olur.
Bu durumda memurun kesintiler toplamını (11,01+189,89+115,70=316,60) brüt kazançtan düştüğümüzde net maaş ortaya çıkmış olur.
Memurumuzun net maaşı; 1811,42-316,60=1494,82-dır.
Memurun maaşına diğer ücretliler gibi asgari geçim indirimi ilave edildiğinde net ele geçen bulunmuş olur.
Asgari geçim indirimi,Ocak ayında geçerli olan brüt asgari ücret üzerinden hesaplanır.Çalışan için %50, çalışmayan eş için %10,ilk iki çocuk için %7,5'ar ve fazla her bir çocuk için %5'tir.Memurumuzun asgari geçim indirimi oranı %50+%10+%7,5+%7,5=%75'tir.Pratik hesabı 796,50*0,15*0,75=89,61- şeklindedir. Buradaki 0,15 değişmez gelir vergisi oranıdır.
Son olarak memurumuzun eline geçecek net maaşı ;1494,82+89,61=1584,43- şeklinde belirlenmiş olur.
Tüm bakanlıklara görüş soran Maliye, Milli Savunma Bakanlığı'ndan gelecek cevabın ardından taslağı Başbakanlık'a gönderecek. Zaman'ın haberine göre, Milli Savunma'nın uzun süredir beklenen cevabını açıklamasının ardından kamu taşıtlarında saltanat dönemini bitirecek çalışmanın yasal süreci de hızlanmış olacak. Taşıt Kanunu Taslağı'na görüş vermeyen Milli Savunma'nın ikna olduğu taslağın yürürlüğe girmesinin ardından kamu araçlarının özel işlerde kullanılması dönemi kapanırken, amaç dışı kullanımlarda memura ağır yaptırımlar getirilecek. Bütçeden geçen yıl akaryakıt ve yağ alımları kalemine harcanan miktar önceki yıla göre 135 milyon liralık artışla 1 milyar 145 milyon liraya yükselmişti.
